1. Thông tin hành chính cơ bản

Xã Thạch Khê là một đơn vị hành chính thuộc vùng ven biển phía Đông Bắc, được đánh giá là địa phương có diện tích rộng, dân cư đông và tiềm năng phát triển nông nghiệp – thủy lợi – dịch vụ khá lớn trong khu vực. Đây là một khu vực có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế, đặc biệt là nhờ vị trí địa lý thuận lợi, tài nguyên khoáng sản phong phú và truyền thống lao động cần cù của người dân.

• Tên gọi hành chính: Xã Thạch Khê
• Cơ quan điều hành: Ủy ban nhân dân xã Thạch Khê
• Trụ sở hành chính: Đặt tại trung tâm xã
• Diện tích tự nhiên: 46,32 km²
• Dân số hiện tại: 17.528 người
• Mật độ dân số: 378 người/km²

Hệ thống tổ chức bộ máy chính quyền xã hoạt động hiệu quả, đồng bộ giữa Đảng, chính quyền và các đoàn thể, phục vụ tốt công tác quản lý địa bàn, hỗ trợ sản xuất và nâng cao đời sống cộng đồng.

2. Vị trí địa lý

Xã Thạch Khê nằm ở phía Đông Bắc, là địa phương có địa hình đa dạng với đồng bằng ven biển xen lẫn vùng gò đồi, thuận lợi phát triển sản xuất đa dạng.

• Phía Bắc: giáp các xã vùng ven biển
• Phía Nam: tiếp giáp các xã nội vùng sản xuất nông nghiệp
• Phía Đông: gần khu vực bãi biển – tiềm năng khai thác thủy sản và phát triển du lịch sinh thái
• Phía Tây: tiếp giáp các xã trung du, nơi có mạch giao thông kết nối huyện và liên xã

Vị trí này không chỉ giúp xã giao thương thuận tiện mà còn tạo điều kiện để mở rộng các ngành kinh tế mới trong tương lai.

3. Diện tích và dân số

• Diện tích: 46,32 km² – thuộc nhóm xã có diện tích lớn nhất trong khu vực
• Dân số: 17.528 người, phân bố tại các thôn, tổ dân cư theo mô hình truyền thống
• Cơ cấu lao động: Chủ yếu là lao động nông nghiệp; một phần nhỏ tham gia tiểu thủ công nghiệp, thương mại và các dịch vụ phụ trợ

Với quy mô dân số lớn, xã có lợi thế về nguồn nhân lực, là nền tảng để phát triển kinh tế tập thể, mô hình hợp tác xã và kinh tế hộ gia đình.

4. Lịch sử hình thành và quá trình phát triển

Xã Thạch Khê hiện nay được hình thành từ sự sáp nhập của ba xã: Đỉnh Bàn, Thạch Khê và Thạch Hải. Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính không chỉ đảm bảo tinh gọn bộ máy, mà còn tăng tính liên kết vùng và tối ưu hóa tài nguyên đất đai, con người.

Kể từ sau sáp nhập:

• Hạ tầng nông thôn được nâng cấp đáng kể
• Hệ thống thủy lợi hiện đại được đầu tư, phục vụ tốt việc sản xuất lúa nước và hoa màu
• Nhiều tuyến đường liên xã, cầu cống, trường học và trạm y tế được tu sửa, nâng cấp, cải thiện điều kiện sinh hoạt cho người dân

Quá trình phát triển diễn ra hài hòa giữa kinh tế, hạ tầng và văn hóa – xã hội.

5. Kinh tế – xã hội

Nông nghiệp

• Trồng trọt: Chủ lực là lúa, ngô, khoai, đậu, lạc và rau xanh.
• Chăn nuôi: Mô hình gà thả vườn, nuôi bò lai, lợn địa phương đang phát triển rộng rãi
• Nông nghiệp sạch: Nhiều hộ dân chuyển sang mô hình trồng rau hữu cơ, canh tác sinh học, mang lại giá trị kinh tế cao

Tiểu thủ công nghiệp

• Các ngành nghề chủ lực: chế biến nông sản, sản xuất gạch ngói, làm mộc, thủ công mỹ nghệ
• Một số hộ dân đầu tư vào máy móc chế biến phụ phẩm nông nghiệp, tạo thêm việc làm tại địa phương

Thương mại – dịch vụ

• Có chợ dân sinh, cửa hàng tạp hóa, dịch vụ hậu cần nông nghiệp như thu gom nông sản, vận tải, sửa chữa máy cày – máy gặt
• Các dịch vụ sinh hoạt như ăn uống, vật tư nông nghiệp, vật liệu xây dựng được mở rộng, đáp ứng tốt nhu cầu sản xuất – tiêu dùng

Cơ sở hạ tầng

• Giao thông: Các tuyến đường chính, liên thôn đều được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, tạo điều kiện lưu thông thuận tiện
• Điện – nước: Hệ thống điện lưới quốc gia và cấp nước sạch được mở rộng đến hầu hết các thôn
• Giáo dục – y tế: Các trường học được đầu tư cơ sở vật chất, trạm y tế đạt chuẩn, đáp ứng nhu cầu học tập và chăm sóc sức khỏe

• Tài nguyên – Khoáng sản

  • Thạch Khê nổi tiếng cả nước với mỏ sắt Thạch Khê – mỏ sắt lớn nhất Việt Nam và được đánh giá là có trữ lượng hàng trăm triệu tấn.

  • Đây là tài nguyên chiến lược không chỉ của địa phương mà còn mang tầm quốc gia, từng được quy hoạch khai thác để phục vụ phát triển công nghiệp luyện kim.

  • Thách thức và định hướng phát triển

    • Dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê từng được kỳ vọng sẽ mang lại nguồn thu lớn nhưng hiện đang bị tạm dừng, gây ảnh hưởng đến quy hoạch, đời sống người dân, và quá trình phát triển kinh tế xã hội.

    • Chính quyền địa phương đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp phát triển bền vững, tập trung vào tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế biển, du lịch sinh thái ven biển...

6. Hành chính – chính trị

• Bộ máy chính quyền xã hoạt động đồng bộ, thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ theo quy định
• UBND xã trực tiếp điều hành phát triển kinh tế – xã hội, chỉ đạo các ban ngành, tổ chức đoàn thể
• Các tổ chức chính trị – xã hội như Đảng ủy, Mặt trận Tổ quốc, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên… đều có lực lượng mạnh, hoạt động tích cực

Công tác cải cách hành chính, tiếp nhận phản ánh của người dân, giải quyết thủ tục hành chính được nâng cao về chất lượng, tạo niềm tin trong nhân dân.

7. Văn hóa – xã hội – bản sắc

Xã Thạch Khê là nơi hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống ven biển và văn hóa làng xã lâu đời: xã có 38 Di tích lịch sử, trong đó có 02 di tích lịch sử Quốc gia, 36 di tích lịch sử cấp tỉnh.

• Lễ hội truyền thống: Tổ chức hằng năm như hội xuân, tết cổ truyền, lễ cầu ngư
• Văn nghệ dân gian: CLB dân ca ví dặm, đội văn nghệ thôn hoạt động thường xuyên, biểu diễn trong các sự kiện cộng đồng
• Phong trào thể thao: Bóng chuyền, kéo co, cầu lông, đi bộ thể dục buổi sáng rất phổ biến trong cộng đồng

Người dân địa phương nổi bật với truyền thống hiếu học, nhiều học sinh đạt thành tích cao, thi đỗ đại học, góp phần xây dựng xã hội tri thức tại quê nhà.

Trường mầm non, tiểu học, THCS và trạm y tế xã đáp ứng tốt nhu cầu học tập, chăm sóc sức khỏe cho cư dân. Các lễ hội, kỷ niệm truyền thống được tổ chức trang trọng, khơi dậy niềm tự hào của cộng đồng dân cư.

Bên cạnh đó, xác định nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ trọng tâm, là việc làm thường xuyên, liên tục nên 3 địa phương cũ đã tập trung triển khai đạt nhiều kết quả nổi bật. Với sự chung tay với chính quyền và người dân, cơ sở hạ tầng, thiết chế văn hóa cùng với các tiện ích khác đã làm bức tranh Nông thôn mới của 3 địa phương thêm sáng rõ. 

8. Tầm nhìn phát triển

Phát triển bền vững

• Ưu tiên phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái, sạch, bền vững
• Giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống, đồng thời khuyến khích ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất

Xây dựng nông thôn mới nâng cao

• Hoàn thiện các tiêu chí giao thông, thủy lợi, trường học, cảnh quan môi trường
• Phấn đấu đạt chuẩn xã nông thôn mới kiểu mẫu vào năm 2030

Định hướng đến năm 2030

• Trở thành xã tiêu biểu toàn diện về kinh tế, văn hóa, hạ tầng, môi trường sống
• Thu hút đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ nông nghiệp, chế biến, thương mại làng nghề
• Xây dựng hệ thống chính quyền số, dịch vụ công trực tuyến cấp xã tiện lợi, nhanh chóng.